Τετάρτη, Δεκεμβρίου 20, 2017

Τελευταίο τρένο για το Παρίσι

Michele Zackheim
Τελευταίο τρένο για το Παρίσι
Εκδ. Παπαδόπουλος, 2014
Μετ. Μαρία Φακίνου
(ebook)
"Είναι άνοιξη του 1992. Να με λοιπόν, μια ηλικιωμένη γυναίκα ογδόντα επτά ετών, να ξεριζώνω γονατιστή αγριόχορτα μες το δροσερό πρωινό...Πάνε πάνω από εξήντα χρόνια από τότε που δούλευα στο Παρίσι".
 Η 87χρονη Αμερικανίδα Ρόζυ Μπελ Μάνον γυρίζει με την ανάμνηση πάνω από 60 χρόνια πίσω, όταν δούλευε ως δημοσιογράφος, ανταποκρίτρια της εφημερίδας Paris Courier, πηγαινοερχόμενη μεταξύ Παρισιού και Βερολίνου. Αφορμή για το βύθισμα στις αναμνήσεις της δίνει ένα μπαούλο γεμάτο σημειώσεις και αποκόμματα εφημερίδων που της στέλλουν από την εφημερίδα χρόνια μετά τον πόλεμο, γιατί πρόκειται ν' αλλάξουν γραφεία. Η πρωτοπρόσωπη αφήγηση μετακινείται μεταξύ παρόντος και παρελθόντος, αν και για το παρόν δεν έχει πολλά να πει. Ζει στην Αμερική, στην  ηρεμία της γεροντικής ηλικίας, καλλιεργεί τον κήπο της, θαυμάζει το ηλιοβασίλεμα και θυμάται τα ταραγμένα χρόνια, τις παραμονές του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.
Οι αναμνήσεις ξεπηδούν ολοζώντανες μέσα από το παλιό μπαούλο. Η οικογένειά της, η μέρα κατά την οποία έμαθε ότι είναι κατά το ήμισυ Εβραία (από την πλευρα της μητέρας της), οι κακές σχέσεις με τη μητέρα της που κράτησαν ως το τέλος της ζωής εκείνης, αν και η ίδια η Ρόουζ στάθηκε πάντα αφοσιωμένη στο καθήκον προς τη μάνα.
Το 1933 η Ρόουζ φτάνει στο Παρίσι. Ως ανταποκρίτρια μετακινείται μεταξύ Παρισιού και Βερολίνου, ακόμα και μέχρι το 1940, όταν οι συνθήκες για τους Εβραίους έχουν γίνει τρομακτικές. Σ' αυτά τα ταξίδια γνωρίζει και ερωτεύεται τον Λέον, που αργότερα θα μάθει ότι είναι Εβραίος, αλλά κατά κάποιο τρόπο υπό τη γερμανική προστασία, γιατί χρειάζονται τη χαρακτική του τέχνη.
Πολλά άλλα πρόσωπα διακινούνται στο μυθιστόρημα, ακόμα και υπαρκτά πρόσωπα που του προσδίνουν μεγαλύτερη αληθοφάνεια, συχνά άσχετα μεταξύ τους. Μια ωραία ξαδέλφη της Ρόουζ δολοφονείται με αποτρόπαιο τρόπο, ένας γνωστός δημοσιογράφος αυτοκτονεί, ένα φιλικό ζευγάρι αφηγείται τη φρικτή εμπειρία από τη στείρωση που υπέστησαν τα δυο  κοριτσάκια του, πολιτική των Ναζί που ξεκίνησε πολύ πριν από τα πειράματα των στρατοπέδων. 
Όταν αρχίζει ο πόλεμος, η Αμερικανική Πρεσβεία στο Βερολίνο θα κλείσει. Οι Αμερικανοί πολίτες, ανάμεσά τους και η Ρόουζ, μπορούν να φύγουν. Η τολμηρή δημοσιογράφος κατορθώνει να εξασφαλίσει ψεύτικα χαρτιά για τον αγαπημένο της Λέον και τους γονείς του. Το τελευταίο τρένο που θα αναχωρήσει από το Βερολίνο για το Παρίσι φτάνει. Σε μια δραματική σκηνή η Ρόουζ πρέπει να αποφασίσει μεταξύ της σωτηρίας της μητέρας της και του Λέον. Τι θα κάνει;
Το βιβλίο σου αφήνει στο τέλος μια πικρή γεύση. Όχι μόνο για τα εγκλήματα που έγιναν και γίνονται. Αλλά και με την επαλήθευση της απαισιόδοξης ρήσης του  Θουκυδίδη: "Αυτά γίνονται και θα γίνονται όσο η φύση του ανθρώπου παραμένει η ίδια".

5 σχόλια:

  1. Καλησπέρα.
    Βλέπετε, η φράση του Θουκυδίδη περιλαμβάνει μία προϋπόθεση: " όσο η φύση του ανθρώπου θα παραμένει η ίδια". Και η αλήθεια είναι πως παρόλο που ο καημένος ο άνθρωπος έχει αποδυθεί σε έναν τιτάνιο αγώνα να λειαίνει τις γωνίες, να καλύπτει κακοτεχνίες, να ξερριζώνει τ' αγκάθια και να τρίβει τις αιχμές, οι αιώνες περνούν και η φύση του ανθρώπου δυσκίνητη μοιάζει.
    Αν σας ακούγεται και η δική μου σκέψη απαισιόδοξη, ας κάνουμε μια προσπάθεια να χαμογελάσουμε διαπιστώνοντας πόσο συγκινητικό και όμορφα επίμονο είναι το όραμα των ανθρώπων για μια καλύτερη ζωή - αλλά και οι αγώνες τους.

    Καλές σας γιορτές

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Καλησπέρα, αγαπητέ Διονύση. Όταν ήμουν πιο νέα, είχα περισσότερη αισιοδοξία για το μέλλον του ανθρώπου. Με είχε επηρεάσει και ο Παπανούτσος που ήταν εξίσου αισιόδοξος, πιστεύοντας ότι η ανθρωπότητα διανύει ακόμα τα νηπιακά της βήματα και ότι συνεχώς βελτιώνεται. Μεγαλώνοντας αρχίζω να αμφιβάλλω.
      Καλά Χριστούγεννα.

      Διαγραφή
  2. Καλό μου φαίνεται το βιβλίο. - Η ανθρωπότητα έχει κάνει τεράστιες προόδους σε όλους τους τομείς. Παρά τις τραγικές καταστάσεις που επικρατούν σε πολλές χώρες (κυρίως της Αφρικής) δεν πρέπει να αγνοούμε πως, ΄(εκτός από τη τεχνολογική αλματώδη πρόοδο) : 1) Στην Ευρώπη εδώ και σχεδόν 70 χρόνια δεν έγινε πόλεμος. 2) Το βιοτικό επίπεδο γενικά (αν το συγκρίνουμε με αυτό πριν 100 χρόνια) ανέβηκε κατακόρυφα στις περισσότερες χώρες του κόσμου. 3)Αρρώστιες έχουν καταπολεμηθεί αποτελεσματικά. Κι άλλα πολλά θα μπορούσαμε να αναλογιστούμε.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ναι, δεν έγινε πόλεμος στην Ευρώπη...Και η σύρραξη στη Γιουγκοσλαβία; Και ο πόλεμος στο Βιετνάμ; Και στο Αφγανιστάν; Και στη Συρία; Και τα τρομοκρατικά χτυπήματα με θύματα αθώους πολίτες στο Λονδίνο, στη Βαρκελώνη, στο Παρίσι, στις Βρυξέλλε; Και οι χιλιάδες νεκροί στο βυθό της Μεσογείου από ανθρώπους που ζητούν μια καλύτερρη ζωή; Για να θυμηθώ λίγα μόνο από τα εγκλήματα της εποχής μας.

      Διαγραφή
    2. Ας σκεφτούμε τις συνθήκες ζωής πριν από 100 χρόνια.Κι αν πάμε πιο πίσω ακόμα θα δούμε τους αναρίθμητους θανάτους από πανώλη, χολέρα και τόσες άλλες αρρωστιες. Οπωσδηποτε πόλεμοι εξακολουθούν να γίνονται, αλλά μετά το Β΄Παγκόσμιο πόλεμο δεν έζησε η ανθρωπότητα ολοκαυτώματα (όπως αυτό του Χίτλερ τουλάχιστον). Το βιοτικό επίπεδο ανέβηκε κατακόρυφα. Αν περιμένουμε βέβαια να γίνει η γη ο παράδεισος της επαγγελίας...ε...γνωρίζουμε πως δεν θα γίνει ποτέ, αφού δεν έπαψε να κυριαρχεί το χρήμα και το αξίωμα " ο σκοπός αγιάζει τα μέσα".

      Διαγραφή